Özgürlükçü Marksist Paul Lafargue, 1880 yılında kaleme aldığı Tembellik Hakkı'nda proletaryanın kapitalist düzenin aşırı ve zoraki çalışmayı dayatması sonucu kötüleşen yaşam koşullarına yönelik eleştirilerini dile getiriyor. Bu kısa deneme, tembelliği övmekten ziyade kapitalist sömürünün neden olduğu köleleştiren, mutsuzlaştıran ve yoksullaştıran düzene yönelik sert bir eleştiri ortaya koyuyor. Kapitalist üretimin, tüketicilere hitap etmek yerine artık sahte gereksinimler ve istekler oluşturarak tüketiciler

Özel mülkiyetin hâkim olduğu toplumlarda "çalışma" katı bir "zorunluluk" kapsamında gerçekleşir. Kapitalizm, çalışanların bedenini olduğu kadar zamanlarını da satın almıştır. Oysa insanın çalışmamak, yaşamını sürgit kılmak için zahmete girmemek gibi bir içgüdüsü vardır; bu içgüdünün adı "tembellik"tir. Tembellik, çalışmanın kutsallaştırıldığı toplumlarda hakir görülür, aşağılanır. Tembellik Hakkı, çalışmanın sarsılmaz bir değer haline getirildiği toplumların eleştirisini sunuyor; tembelliğin bir başıboşluk