Darwin’in 150 yıl kadar önce yazdığı Türlerin Kökeni kitabı türlerin evrimsel değişimini ve gelişimini son derece yetkin gözlemler ve titiz akıl yürütmelerle sergilerken evrimleşme mekanizmalarının kimilerini çok daha belirgin ve vurgulu resmetmektedir. Daha sonraki dönemde kalıtımın ilkelerinin keşfi, biyolojik özelliklerin kalıtımından sorumlu birimlerin ve bunların popülasyonlardaki dağılımının ve zamanla değişiminin artık matematiksel olarak ifade edilmesi Darwin’in ortaya koyduğu evrimsel perspektiften

“Hapishaneye sözde alternatiflerle, hapishaneden çok daha kötü olacak bir şeye hazırlıyorlar bizi.” Michel Foucault Gözetleme ve Cezalandırma metninin yayımlanmasından hemen sonra, 1976’da Montreal’e bir konferansa davet edilir, konu hapishanelere alternatif olarak sunulan uygulamalardır. Bu kitap Sylvain Lafleur’ün editörlüğünde Foucault’nun o konferanstaki konuşma metni ile sunduğu fikirler üzerine yapılmış mülakatları bir araya getiriyor. Foucault o konuşmada hapishaneye özgü sözde alternatifleri hapis

Döllenme anında basit bir mekanizmaya bağlı olarak belirlenen cinsiyet, toplumsallaşma sürecinde insan denen "toplumsal hayvan"ın başına bela olmuştur. Tarihsel süreç içinde iki cins arasında, dişinin doğurganlığına bağlı olarak gelişen işbölümü, kadın ile erkeğe toplumsal yaşam, kültür, psikoloji vb. alanlarda da tamamen ayrı roller biçti. Kural olarak biyolojik cinseyetle örtüşmesine -daha doğrusu ona tekabül etmesine- rağmen ondan ayrı bir kavram olan "toplumsal cinayet" işte bu tarihsel sürecin ürünüdür

Bauman gündelik yaşamın ritmini, kendisini sosyolojik tahayyüllere kazıyan bilge ve eleştirel bir pratiğe dönüştürür. Çoğumuz belki de Bauman’ın sosyolojisinde ele aldığı temaların çoğunu ayırt edebiliriz ama Bauman onları gerçek insanlar ve onların yaşamlarıyla ilgili anlatılara dönüştürme üstadıdır. Bu kitap, yazarının tabiriyle “dünyayı değiştirmek için sosyoloj olan” bir kuramcı hakkında. Bauman’ın sosyolojisi yaşadığımız dünyanın karmaşıklığını tek bir modelle açıklamaya çalışmayan, insani deneyiml

Kamusal alanda var olma ve kamusallığın sınırlarını genişletme mücadelesi demokrasi ve sosyal adalet kavramlarından bağımsız düşünülemez. Bu gerçeklikten yola çıkan Don Mitchell, tarihsel ve mekânsal analizi ustaca harmanlayarak kamusal mekân üzerindeki dinamik mücadele biçimleri ile toplumsal hareketler arasındaki yaşamsal ilişkiyi irdeliyor. Kent hakkı kavramına sosyal adalet perspektifinden yeni katkılar sunuyor ve bu kavramı toplumun en dezavantajlılarının lehine, onların anlatısına ve hislerine yer ver

Modernist-postmodernist tartışması karşısında feminizmin sıra dışı konumu feminist girişimin geleceği açısından muazzam bir öneme sahiptir. Söz konusu sorunlar sıradan olmaktan uzaktır. Postmodernizm, başka şeylerin yanı sıra, Aydınlanmacı düşüncenin rasyonel-irrasyonel ve özne-nesne gibi temel dikotomilerine karşı çıkar. O, Aydınlanmacı bilginin insan-merkezciliğini ve hatta bizzat ?insan'ın statüsünü sorgular. Bunlar feminizmin muğlâk kalabileceği sorunlar değildir. Bütün ?feminizmler'in ortak bir yanı Ba

Havva'nın Saklı Yüzü, ilk olarak 1977'de Arapça yayımlandı, İngilizce çevirisiyse 1980'de piyasaya çıktı. Kitap çıkar çıkmaz başarı yakaladı ve Arap toplumunda kadın çalışmalarının başlıca ders kitaplarından biri haline geldi. O zamandan bu yana Arap kadınları uluslararası arenada sivrilmiş ve toplumdaki statülerini iyileştirmeye yönelik önemli bir ilerleme kaydetmişlerdir. Fakat ne yazık ki Nevâl es-Sâdevî'nin kitabında gündeme getirdiği konuların pek çoğu bugün de geçerliliğini korumakta. Kitabı okumak, t

Televizyon bir cazibe mkerkezi olarak hayatımızı baş köşesine oturdu. Yirmi dört saat yayın yapan kanallarla tam bir görüntü sarhoşluğu yaşıyoruz. Alışkanlıklarımız, konuşma biçimimizi, ilişkilerimiz teleizyona endeksli sanki. "Eğlenceli", "renkli" bir hayat yaşamaya başladık. Resmi ideolojinin yasakları, toplum kıyısında yaşayanlar bütün "giz"leriyle evlerimizde artık. Kameralar pervazsızca mahremiyetimizin en ücra köşelerine giriyorlar. Şiddetin bütün türleriyle tanıştık. "Realityy show"larla kan ve acını

Bizi eyleme geçiren korkularımız, endişelerimizdir; ama genelde eylemimiz, endişemizin arkasında yatan hakiki nedenlerden başka yönler esapar. Hayatımızı anlamlı kılmaya çalışırken, başarısızlıklarımızdan, zayıflıklarımızdan kendimizi sorumlu tutarız hep. Böylece de her şey iyiye gideceğine kötüye gider. Eğer biz mantıklı insanlarsak bunlar nasıl başımıza gelir? Neden bu gibi durumlarla başa çıkamayız? Bireyselleşme kaderimizse toplum içinde var olmaya nasıl devam edeceğiz? Yaşamakta olduğumuz çağın kuşkus

Zygmunt Bauman ve Stanislaw Obirek, dünyaya ve kendilerine dair bu sohbetlerinde parçalanmış, bireyselleşmiş bir toplumun sakinlerinin yüz yüze kaldığı sorulara, sorunlara ve karşılaşmalara kendi kişisel tarihlerinden devşirdikleri bilgelik ve deneyimle, üstelik bu karşılaşmaların nasıl dönüştürücü olabileceğinin ipuçlarını da vererek bakıyor. Yola farklı yerlerden çıksalar da –belki de aslında tam da bu nedenle- ikisinin de rotasını çizen, sorularına ve cevaplarına ışık tutan hep aynı kaygı: Sahici

Özellikle modernlik ve post-modernlik üzerine incelemeleriyle son dönemin en diikkate değer düşünürlerinden biri haline gelen Zygmunt Bauman, sosyal bilimler alanında son derece faydalı bir kitap sunuyor bizlere. Sosyolojik Düşünmek, sadece sosyoloji öğrenimi görenler için kaleme alınmış bir çalışma değil. Konuya ilgi ve merak duyan genel okurun da sosyolojinin anlamı ve işlevi, sosyolojide değişik tazrzlar ve yaklaşımlar üzerine bilgilenmesini sağlayacak önemli bir kaynak kitap. Ama hepsinden önemlisi Baum

Alevi Ocaklarının oluşturduğu kurumsal ve inançsal yapılanma çok önemli bir örgütlenme modelini bünyesinde taşımaktadır. Alevilerin Ocak sistemi iyi incelendiğinde, birbirinden farklı bölgelerdeki Alevi topluluklarının Ocak aidiyeti etrafında nasıl bir araya geldikleri görülecektir. Alevilikte her Alevinin bağlı olduğu bir Ocağı, Pir'i ve Dedesi vardır. Alevi Pirleri insanı, doğayı ve sevgiyi temel alan Alevi inancını bu topraklarda yeşertip kök salmasını sağlayıp, yolumuzu bu güne kadar sürdürmüşlerdir. H

Bu kitap görsel kültür alanında sosyolojik muhayyileye dair özgün bir çalışmadır. Kitapta tablolar, imgeler ve adalara ilişkin olarak görme veya görmeme hakkında yaptığımız tercihlerin düşünümsel boyutları incelenmiştir. Bourdieu, Goffman ve Simmel'in sosyolojideki düşünümselliğin keşfedilmemiş teolojik yönlerine temel oluşturan düşünceleri tartışılmıştır. Sosyoloji, düşünümsellik açısından radikal çıkarımları olan teolojik bir yöne doğru beklenmedik şekilde kaymıştır. Bu doğrultuda, bu çalışmada düşünümse

İnsanlar niçin bir cemaatin parçası olmak ister? Zygmunt Bauman bu soruya "hiçbir zaman tam olarak elde edemeyecekleri güvenceye ulaşabilmek için" yanıtını veriyor. Yazara göre cemaat şiddetli yağmurda altına sığındığımız bir saçağa, dondurucu soğukta içinden çıkmak istemediğimiz şömineli bir odaya benzer. Dışında olduğumuz zaman hemen ona sığınmak ister, sığınınca tüm sorunlarımızın çözüleceğini düşünürüz. Ama sığındıktan sonra, bu sığınmanın bir bedeli olduğunu görürüz. Özgürlüğümüzü yitirir, içeridekil

Türkiye'den Küba'ya herhalde imrenerek bakılabilir. Elbette bu küçük ve Türkiye'ye göre oldukça fakir sayılabilecek ülkeye Türkiye'den imrenerek bakılabileceğini söylemek biraz çelişkili görülebilir. Ancak gerçek şu ki, Türkiye onca zenginliğine rağmen halkını genel olarak ortalama bir refah düzeyinde yaşatamamasına karşın Küba tüm yoksulluğuna, kapitalist dünyanın kendisine karşı duyduğu nefrete ve bu nefretin doğurduğu ekonomik ambargolara ve ideolojik bombardımana rağmen devrimden bu yana halkının refah

Risk kavramı 1990'lı yılların başlarından bu yana hem toplumsal, kültürel, siyasal ve ekonomik hem de bireysel yaşamların merkezi temalarından biri haline gelmiş bulunuyor. Riskler göz önüne alındığında içinde yaşadığımız çağı kaygı ve korkuların yaygınlaştığı bir çağ olarak adlandırmak yanlış olmayacaktır. Riskler genellikle kaygı, korku ve hatta kaotik durumlar olarak kendini göstermektedir. Tükettiğimiz gıdalardan içeceklere, ilaçlardan çocuk oyuncaklarına, cep telefonlarından bilgisayarlara kadar pek ço

Egemen Yılgür sosyolojik bir yaklaşımla, sosyolojinin güzergâhında ve ?sosyolojik tahayyül" ile emek tarihinin az bilinen, kendi ifadesiyle ?kayıp" sayfasına bakmaya çalışıyor. Yılgür netameli bir iş yapıyor: Roman, amele ve komünist olarak kat kat ?damga"lananların siyasallaşma öyküsünü sosyolojinin sağladığı imkân ve aletlerle anlatmayı deniyor. Geç-peripatetik toplumların özel bir örneği olarak Roman tütün işçilerinin toplumsal varlıkları ve siyasal etkinlikleri tarihsel ve sosyolojik temelde ele alınıy

Düşünceyle arası zaten hiçbir zaman hoş olmamış bu topraklarda, düşünceyi ve onu cisimleştiren entelektüeli "terörize ederek etkisizleştirmeyi amaçlayan", doğrudan doğruya "vatan hainliği" ile damgalayacak kadar pervasızlaşan bir zihniyet iyice egemenliğini kurmuş durumda. Milliyetçi ve dinsel fanatizm kendisinden başkasına düşüncesini ifade bir yana, yaşama hakkı bile tanımıyor. Bu toprakları "sevme hakkı"nı kendi tekeline almak istiyor. Batı'nın İslam anlayışının ikiyüzlü önyargılarına karşı koymasıyla ün

Kitapta, sosyoloji tarihinin hikâyesine 19. yüzyılın klasik düşünürleri Marx, Weber ve Durkheim'ı ele alarak başlanıyor. 20. yüzyıl başlarından itibaren sosyolojide etkili olan perspektifleri tartışarak hikâye aktarılmaya devam ediliyor. Anglo Amerikan sosyolojide temel etkilerini 1960'larda gösteren, Avrupa sosyal teorisine yeni bir ilham kaynağı oluşturan düşünce bir sonraki bölümde ele alınıyor. Akabinde Avrupalı teorideki yeni hareketler ve onlara tepkilerle ilgileniliyor. Görünüşte oldukça farklı teo

Hem dünya genelinde hem de Türkiye'de, çok az sayıda "temellendirilmiş kuram" (grounded theory) çalışması var. Sosyal bilimlerde ve özellikle sosyolojide en önemli yöntem tartıs?malarından biri, yapı-fail veya sistem-özne ikilig?i üzerinedir. Burada yapı veya sistemi daha önemli kabul eden yaklas?ımlar (örneg?in, Althusser'in Marksist yapısalcılıg?ı, Lacan'ın büyük öteki olarak adlandırdıg?ı simgesel yapı) ile özneyi daha ön plana alan yaklas?ımlar (örneg?in, Foucault'nun postmodern iktidar kuramı, mikro so