Biz insanlar binlerce yıl önce bazı bitki ve hayvan türlerini evcilleştirmeye girişerek uygarlığın temelini attık. Evcilleştirirken aslında bu canlı türlerinin "genleriyle oynadık". Önce uygun bireyleri seçip çiftleştirerek, daha çok tane veren buğday başakları, daha çok süt veren koyunlar elde ettik, kurdu köpeğe dönüştürdük. Daha sonra modern bilim sayesinde bu canlıların genetik şifrelerine doğrudan müdahale etmeye başladık. Bugünse insan sağlığına zararlı olabilecek bu genetiği değiştirme tekniklerinin

Bilim insanları karşılarına çıkan sorunları nasıl çözer? Bilimsel keşifler nasıl gerçekleşir? Soğuk füzyon gibi teoriler ve parapsikoloji gibi disiplinler neden tam olarak "bilimsel" sayılmaz? Bilimsel dünya görüşü nasıl bir şeydir? Gregory N. Derry okura bilimsel düşünmeyi tanıtırken bu tür soruları yanıtlıyor. X-ışınları, yarı iletkenler, levha tektoniği ve çiçek aşısı gibi önemli keşif ve buluşları özetleyerek bilimsel çalışmanın dürüst gözlem, eleştirel akıl yürütme ve bazen de safi şans ile nasıl meyve

Yapay zekâ ve robotlar hakkında neler biliyoruz? 1997'de IBM'in Deep Blue bilgisayarı, 1985'ten beri namağlup dünya şampiyonu Garry Kasparov'u satrançta yenince, yapay zekâ halkın gözünde bambaşka bir görüntüye büründü. Acaba Isaac Asimov'un yıllar önce belirlediği üç robot yasası tersine dönebilir miydi? Evet, bu yenilgi insanlık için büyük bir olaydı ama acaba Alan Turing bilgisayarların bir gün insanlar gibi düşünebileceklerini söylerken ne kastediyordu? Yapay zekâlı robotların istilasına o

İNGİLTERE'DE 2019 YILININ EN İYİ 5 ASTRONOMİ VE UZAY KİTABINDAN BİRİ Karanlık madde ve karanlık enerji, evrenin bilim insanlarına sorduğu en zor ve en tuhaf bilmecelerden biri. Gördüğümüz ve ölçebildiğimiz şeyler evrenin yalnızca %5'ini oluşturuyor. Geri kalan %95'in varlığını sadece etkilerinden dolayı, sadece matematiksel hesaplamalar yoluyla anlayabiliyoruz. Bilim insanları evrenin bu anlaşılamayan, kayıp, gizemli kısmına "karanlık madde" ve "karanlık enerji" adlarını veriyor. Popüler bilim yazarı Br

Atalarımızın kemikleri üzerinde yapılan DNA analizleri geçmişe ışık tutuyor. Göç ve pandemi bugün dünyayı sarsıyor. Genlerimizin Yolculuğu'ndan göç ve pandeminin insanlık tarihi kadar eski ve birbirleriyle ilişkili olduğunu öğreniyoruz. Göç eden halklar beraberlerinde yeni genler, yeni diller, yeni teknolojiler ve yeni salgınlar getiriyor. Göç alan bölgelerin halkları bu yeni konuklardan çok etkileniyor. Yazarlar Krause ve Trappe'ye göre pandemiler de göçlerle birlikte devam edecek, bu olaylar ırkçılık ve

Kütleçekim dalgalarının uzayda ışık hızıyla yol alan uzay-zaman deformasyonları olduğunu biliyor muydunuz? Ya da kara deliğin merkezinde uzay-zaman eğriliğinin sonsuz olduğunu? Bunları şimdiye dek hiç duymamış ya da öğrenme fırsatı bulamamış olmanızı hiç dert etmeyin. Kuantum, Görelilik, Kütleçekimi yeni fiziğin bu ve benzeri püf noktalarını bilmenize, öğrenmenize ve anlamanıza yardımcı olmak için yazıldı. Evet, yalan yok, yeni fizik çok zor, ama çok şükür Furkan Semih Dündar gibi yazarlar var ve bu

Uzaylı evrim biyologları dünyadaki yaşamı incelemek için gelseler, ilgilerini en çok çekecek tür büyük ihtimalle insan olurdu. Harvard Üniversitesi'nde profesör olan Daniel E. Lieberman da tıpkı uzaylı bir biyolog gibi insanın evrimini inceliyor. Yedi milyon yıl önce Doğu Afrika'da başlayan bu öyküyü aktaran Profesör Lieberman, günümüze kadar olan süreçte insan vücudundaki değişimin izlerini sürüyor. Bu süreç insan atalarının ağaçlardan inmesi ve iki ayaklılığın evrimiyle başlayıp, avcı-toplayıcılığın ort

Nasıl bir geleceğe doğru ilerliyoruz? İktidarın teknolojik bir elitin elinde yoğunlaştığı; eşitsizliğin arttığı; asayişi insan öldürme yetkisi verilmiş otonom silahların sağladığı; gözetlenip işitilmeden tek bir adım atamayacağımız; işimizi makinelere kaptıracağımız distopik bir cehenneme mi varacağız? Ya da yolumuz ütopik bir cennete mi çıkacak? Çalışmak, "ilkel" toplumlarda olduğu gibi yine ayıp mı karşılanacak? Süper bilgisayarlar ve onların kontrolündeki makineler, tehlikeli, zor ve monoton işleri d

Bugün devletler doğrudan çatışmak yerine "vekiller" kullanarak örtülü şekilde savaşıyorlar. İki devlet bir çatışma bölgesinde "dost" gibi davranırken bir başka çatışma bölgesinde "düşman" gibi davranabiliyor. Dost ile düşmanın böyle birbirine karışmasına büyük ölçüde nükleer silahların caydırıcılığı yol açtı. Ama nükleer silahların asıl caydırıcılığı bilginlerin siyasetçileri nükleer silahların dönüp dolaşıp kendi halklarını vuracağına ikna etmesinden ileri geliyor. Sagan ve Turco'ya göre büyük bir nükleer

Eskiden bilim adamları Pasifik Okyanusu'nun ortasında Mu gibi devasa bir kıtanın var olduğu fikrine oldukça kuşkuyla yaklaşıyorlardı. Ancak, bugüne dek yapılan araştırmalar sonucunda böyle bir kıtanın varlığını kanıtlayan verilere ulaşıldı. Hindistan'daki bir tapınakta bulunan ve bilgili bir rahibin yardımıyla şifreleri çözülen kutsal tabletler bu veriler arasında önemli bir yer tutar. Valmiki'nin kaleme aldığı klasik Hint destanı Ramayana gibi metinlerde de Mu'nun varlığı teyid edilir. Valmiki, ayrıca Ram

1977 yılında yıldızlara Voyager 1 ve Voyager 2 adlarında, iki tane kardeş uzay aracı gönderildi. Görevleri Jüpiter'den Uranüs'e kadar dış Güneş sistemini ayrıntılı olarak incelemek ve bir yaşam izi aramak için Güneş sisteminin dışına, yıldızlara doğru yola çıkmaktı. Her iki araç da Güneş sistemindeki görevini tamamladıktan sonra Voyager 1 Ağustos 2012'de, Voyager 2 ise Kasım 2018'de yıldızlararası seyahatine başladı. Carl Sagan ve ekibi tarafından uzayın uzak bir noktasında, uzak bir zamanda Voyager uzay ar

Britanyalı anatomist Richard Owen 180 yıl önce onlara isim koyduğundan beri dinozorlar bir kült olup çıktı. Son yıllarda ulaşılan heyecan verici fosil bulguları ve yeni bilimsel bilgiler zihnimizdeki dinozor imgesini bir kez daha kökten değiştirmek zorunda olduğumuzu gösteriyor. Onları önceleri dev sürüngenler olarak görürken, iki ayakları üzerinde duran ejderhalar olarak görmeye başladık; onları hantal ve ilkel hayvanlar olarak düşünürken çevik ve zeki avcılar olarak tasarlamaya başladık; bir zaman

Homo Sapiens kesinlikle tuhaf bir tür. 200 yıl önce Doğu Afrika'da bir yerde ortaya çıktığı düşünülüyordu, ama en son bulgular onun bu tarihten çok daha önce, kıtanın her yerinde zaten yaşamakta olduğuna işaret ediyor. Çin'de çok daha eski fosiller keşfedilene dek, onun Afrika'dan 80 yıl önce ayrılıp dünyaya yayıldığı düşünülüyordu. Öte yandan, genetik bilimi, çok da uzun olmayan bir süre öncesine dek bu gezegeni başka insan türleriyle paylaştığımızı, onlarla gen alışverişi yaptığımızı gösterdi! Homo sapien

Çağımızın en önemli filozoflarından Ervin Laszlo, Kozmosun Aklı: Niçin Buradayız?'da dünyada bulunma amacımıza verilen klasik cevapların eksik yönlerini aktarıyor ve bizi, yeni yanıtların peşine düşürüyor. Laszlo, maddeye saplanan bilimsel paradigmanın bir sonucu olan insan merkezli dünya anlayışının sonuna geldiğimizi, artık birbirimizle ve bağlı olduğumuz her bir zerreyle olan ilişkimizi gözden geçirmenin zamanının geldiğini hatırlatıyor. Birbirimizle nasıl yeniden bağlantı kuracağımız, parçadaki evr

Bilimsel düşünce insana hakikat ile refah vaat etti ve bu vaadini yerine getirdiği için insanlığın büyük kısmı tarafından kılavuz olarak kabul edildi. Fakat bilimin ışığı, çevresini saran karanlığın büyüklüğü karşısında bir mum alevi kadar cılız ve savunmasız. Bu alevin sönmemesi için bilim insanlarının bu karanlıkla ve ondan çıkar sağlayanlarla mücadeleyi sürdürmesi gerek. Carl Sagan, sahte bilim, Yeni Çağ inançları ve köktendinci fanatizm gibi düşünme biçimlerinin ürettiği mitleri sınanabilir bilimse

Osman Nuri Eralp'in 1918 tarihli bu kitabı, Türkiye'de kaleme alınmış muhtemel ilk astrobiyoloji metni ve bilim ve düşünce tarihçiliğimiz açısından son derece ilginç ve heyecan verici bir eser. Asırlardır insan zihnini meşgul eden, mavi gezegenimizin dışında bizden başka yaşam olup olmadığı sorusunun cevabını Güneş sistemindeki gezegenlerin tarihine bakarak arayan bu küçük kitap, yeryüzündeki evrimin tarihini çerçeve olarak kullanıyor ve bu surecin başka gezegenler için de geçerli olduğunu şiirsel bir üs

Nasıl başladı? Nasıl devam edecek? Yaklaşık yüz yıl önce Albert Einstein genel görelilik kuramını dünyaya duyurdu ve böylece evren anlayışımızı kökten değiştirdi. Kuram, zaman ve mekânı yepyeni bir bakış açısıyla ele aldı, evrenimizin Büyük Patlama denen sıcak ve yoğun bir haldeyken şişerek büyüdüğünü ortaya koydu ve kara deliklerin varlığını öngördü. Evren Nasıl Ortaya Çıktı? 13 milyar yıllık bir yolculuk. Bu kitabı okurken Einstein'ın çalışmalarının evrenin neden bu durumda olduğu sorusuna

Doğum, memeli hayvan türleri içerisinde sadece insan tarafından acı verici bir deneyim olarak yaşanır. Bunun sebebi açıktır: Keskin zekâya ev sahipliği yapacak büyük bir beyin. Zekânın evrimiyle doğum sancısı arasındaki bağlantı umulmadık bir şekilde Eski Ahit'te kurulmuş gibidir. Havva, yılanın ya da ejderin kışkırtmasıyla iyiliğin ve kötülüğün bilgisini taşıyan ağacın mey-vesinden yer. Tanrı bunun üzerine Havva'yı cezalandırır; ona "Acı çekerek doğum yapacaksın" der. Tanrı'nın herhangi bir bilgiyi değil d

Artık eski Çinliler gibi, dünyanın bir yumurtadan çıktığını ya da Maoriler gibi, iki âşığın birbirlerinin kollarından zorla alınması sırasında oluştuğunu düşünmüyoruz; evrenin işleyişinin sırlarını fizik bilimiyle çözüyoruz. Bilim müthiş bir kazanım, ama biz gerçekten eskilerden daha bilge miyiz? Bilim kader ve ölümsüzlüğün gizemini çözdü mü? Bize kıskançlıktan korunmamızı ya da başkalarınca sevilmemizi sağlayacak araçlar verdi mi? Bugün hakikati bilimle arıyor, ama mitolojiye kulak vermeden de ed

Bilinç nasıl bir şey? Bilinç ile zihin arasında nasıl bir ilişki var? Hayvanların da bilinci olduğunu söyleyebilir miyiz? Modern bilim atomu parçalamış ve yaşamın gizemini çözmüş olabilir, ama bilinci henüz açıklayabilmiş değil. Bilimciler bu konuyu enine boyuna tartışıyor, önemli fikir ayrılıklarına düşüyorlar. Kuşkucularsa geleneksel bilimsel yaklaşımların bilinci açıklayabileceğini kabul etmeye yanaşmıyor. Çizgibilim dizisinin bu kitabında, çoğu kişinin genellikle bilimin dayandığı sınır olarak gör