Yayımlandığı dönemde Tahir Alangu’nun “Son yıllarda iyice tıkanıp daralan gerçekçi hikâye anlatımına yeni bir ufuk açıyor” diyerek karşıladığı Dönemeç’teki öykülerde Ümit Kaftancıoğlu, insanla doğanın, insanla insanın kavgasını anlatır.Kitaba adını veren ve 1970 yılında, öykü dalında TRT Büyük Ödülü’ne değer görülen “Dönemeç” öyküsünde Cilavuz Köy Enstitüsü'ne girebilmek için gerçekleştirilen zorlu yolculuğu, Ulgar Dağı’nda amansız bir kar fırtınası altında yitip giden Kırklar'ın trajik öyküsünü resmeden Ka

Eserlerinde Köy Enstitülü yıllarının etkisi açıkça hissedilen Kaftancıoğlu'nun Tüfekliler romanı Mardin'in Derik ilçesinde geçer. Hikâyenin merkezinde ülkenin değişik yörelerindeki Köy Enstitülerinden gelen genç öğretmenler yer alır. Derik onlara coğrafyasıyla, Türkçeden çok Kürtçenin konuşulduğu günlük yaşamıyla, insan ilişkileriyle bambaşka bir dünyaymış gibi gelir. Bir tarafı dağ, bir tarafı çölle çevrili bu coğrafyaya "Atatürk Devrimleri" sanki hiç uğramamıştır. Bu- rada devlet tarafından da desteklenen